Zjednoczenie kraju nie oznaczało likwidacji skutków
wieloletniego jego podziału. Królestwo było niejednolite pod względem gospodarczym,
administracyjnym i prawnym. Kazimierz Wielki wstępując na tron w 1333
roku wiedział, że najpierw musi uregulować stosunki z Janem Luksemburskim i
Krzyżakami (zobacz więcej). By zrównoważyć straty terytorialne na zachodzie i północy król
Kazimierz zdobył i przyłączył do Polski Księstwo Halickie, Wołyń i Podole.
Udało mu się również lennie podporządkować Mazowsze oraz zdobyć Santok,
Drezdenko, oraz Wschowę. Kazimierz Wielki zreformował administrację państwa,
nadając odpowiednie znaczenie i władzę starostom, wojewodom i kasztelanom.
Uregulował także niejednolite ustawodawstwo. Na jego polecenie skodyfikowano
prawo w dwóch statusach – oddzielnych dla Małopolski i Wielkopolski. Zmiany
dokonały się również w zakresie obronności kraju. Obowiązek pospolitego
ruszenia obejmował wszystkich właścicieli ziemskich, oraz wójtów i sołtysów,
natomiast do mieszczan należał obowiązek obrony miast. Kazimierz Wielki
zbudował wzdłuż granic kraju szereg zamków warownych, a miasta otoczył murami
obronnymi.
Za jego panowania założono prawie 100 miast Możliwe to wszystko było dzięki
stałym dochodom skarbu. Zasilały go podatki, cła, myta, opłaty od miast oraz
dochody z królewskich majątków. Zachowane regalia stanowiły ważną część
dochodów króla (szczególnie żupy solne w Bochni i Wieliczce). Kazimierz
przeprowadził także reformę monetarną, równocześnie czerpiąc zyski z mennic. Kolejną zasługą Kazimierza Wielkiego było ufundowanie Akademii Krakowskiej w
1364 roku. Nowa szkoła miała przede wszystkim kształcić prawników potrzebnych w
administracji państwa. Podczas panowania Kazimierza Wielkiego państwo Polskie
znacznie się wzmocniło. Królowi udało się przestawić politykę i gospodarkę na
inne tory, ukształtować jednolite społeczeństwo myślące kategoriami państwa.
Jego śmierć w 1370 roku stanowiła kres panowania dynastii Piastów, gdyż król
nie pozostawił po sobie syna.
|